Kalp ayrıca damar hastalıkları, solunum problemleri, diyabet, obezite gibi kronik hastalıkları bulunan kişiler uyku problemleriyle karşı karşıya kalıyor.
Kalp ayrıca damar hastalıkları, solunum problemleri, diyabet, obezite gibi kronik hastalıkları bulunan kişiler uyku problemleriyle karşı karşıya kalıyor. Kaliteli bir uyku uyuyamayan hastalar, bu nedenle başka sağlık sorunları yaşayabiliyor. Yataş Uyku Kurulu Üyesi Doktor Diyetisyen Çağatay Demir, kronik hastalıkların uyku ile ilişkisini, kronik hastalıklarda nasıl beslenmek gerektiğini anlatıyor.
Kronik hastalıklar, uzun süren, tamamen tedavi edilemeyen ayrıca bu nedenle sıklıkla tekrarlanan tedaviler gerektiren hastalıklar olarak tanımlanıyor. Kalp ayrıca damar problemleri, nörolojik hastalıklar, kronik solunum yolu rahatsızlıkları, diyabet, kanser ayrıca artık obezite de kronik hastalıklar arasında yer alıyor. Kronik hastalıkların bireyin günlük aktivitelerini, psikolojik durumunu, sosyal davranışlarını, uyku kalitesini ayrıca dolayısıyla yaşam kalitesini etkileyebileceğini belirten Yataş Uyku Kurulu Üyesi Doktor Diyetisyen Çağatay Demir, kronik hastalıklarda beslenme ayrıca uykuya dair önemli bilgilendirmeler veriyor.
Kalp yetmezliği
Dr. Dyt. Demir, yapılan çalışmalarda kalp yetmezliği olan hastaların sıklıkla uyku güçlüğü yaşadığı ayrıca uyku kalitelerinin genel popülasyona göre düşük olduğunun altını çiziyor (%95). Kalp yetmezliğinde uyku kalitesinin nefes darlığı, öksürük, ilaçlar ayrıca psikososyal nedenlerle bozulabildiğini söyleyen Dr. Dyt. Demir, “Nefes darlığı hastaların uykuya dalma ayrıca uykuyu sürdürebilmelerini olumsuz yönde etkilemekte, düz yatmayı zorlaştırmakta ayrıca hastalarda panik hissi yaratmaktadır. Fazla kilolu olmanın kardiyovasküler hastalıklarda ölümü arttırdığı ancak yaşla birlikte bu artışın azaldığı belirlenmiştir. Akdeniz tipi beslenme ayrıca DASH diyeti kardiyovasküler hastalıklar ayrıca metabolik sendromda etkinliği gösterilmiş diyetlerdir. Akdeniz tipi diyette özellikle doymamış yağ asidi, balık, sebze, tüketimi ayrıca DASH diyetinde ise daha az yağ, karbonhidrat ayrıca tuz tüketimi tavsiye eden bir beslenme şekli önerilmektedir. Akdeniz tipi diyet ile santral obezite ayrıca hiperglisemi tedavisinde katkı sağlanırken, DASH ile kardiyovasküler olaylarda ayrıca inme riskinde azalma saptanmıştır” diyor.
Diyabet
Diyabetin özellikle uyku bozukluğu sonucu görülen en önemli hastalıklardan biri olduğunun altını çizen Dr. Dyt. Demir, “American Academy of Sleep Medicine” merkezinin bildirimine göre uyku yoksunluğu ayrıca uyku bozukluğuyla diyabetin gelişimi veya kötüleşmesi arasında bir bağ bulunduğunu anlatıyor. Obstrüktüf uyku apnesinin glikoz metabolizmasını bozarak diyabet gelişimine katkıda bulunduğunun da yapılan çalışmalarla ortaya konduğunu hatırlatan Dr. Dyt. Demir, sözlerine şöyle devam ediyor: “Diyabette kontrollü karbonhidrat kısıtlamak birinci sırada öneme sahiptir. Ardından diyeti kişiselleştirmek gerekir. Yapılan çalışmaların çoğu Akdeniz tipi beslenmenin uzun dönemde kan şeker düzeyleri ayrıca kolesterol düzeylerinin dengelenmesi açısından en başarılı beslenme şekli olduğunu göstermiştir. Diyabetli kişiler diyet yaparken kilo kaybı için aç kalma fikrinden kurtulmalı, öğün ayrıca ara öğünlerin zamanlamalarına dikkat etmeli, özellikle paketli gıdaların etiket içeriklerini okumalı, yüksek ısılı pişirme teknikleri yerine hafif pişirme teknikleri kullanmalıdır.”
Kronik böbrek yetmezliği
Dr. Dyt. Demir, diyaliz hastalarında yaşam kalitesini olumsuz etkileyen en önemli problemlerden birinin uyku sorunları olduğunu belirtiyor. Uyku sorunları diyaliz tedavisi alan hastalar tarafınca sık bildirilen bir durum olup hastaların %50-80’inde görülüyor. “Hemodiyaliz hastalarıyla yapılan çalışmalarda hastaların, derin uyku sürelerinin kısaldığı, toplam uyku sürelerinin azaldığı, çeşitli uyku sorunlarının görüldüğü ayrıca uyku kalitelerinin kötü olduğu belirtilmektedir” diyen Dr. Dyt. Demir, diyaliz hastalarının uykularının asit-baz ayrıca elektrolit dengesizlikleri, melatonin metabolizması bozuklukları, demir eksikliği, üremik toksinler, renal anemi ayrıca nöropati, diyabet, kronik ağrı gibi patofizyolojik faktörler; depresyon, kaygı, endişe, cinsel sorunlar, psikososyal sorunlar, hemodiyaliz cihazına bağımlı olmak gibi psikolojik faktörler ayrıca hemodiyaliz seansları sırasında uyuklama, sabahın erken saatlerinde veya geç saatte hemodiyaliz tedavisi alma, hemodiyaliz merkezine gidiş-dönüşte yolda geçen süre, sedanter yaşam, alkol ayrıca kafein tüketimi gibi birçok faktörden etkilendiğini anlatıyor. Dr. Dyt. Demir, kronik böbrek yetersizliği hastalarına uygun vücut ağırlığının sağlayıp korunmasını, yeterli miktarda enerji ayrıca protein alımını, diyetteki sodyum, potasyum, fosfor, sıvı ayrıca vitamin miktarlarına dikkat edilmesini öneriyor.
Obezite
Obezite vücutta yağ kütlesinin çok fazla olduğu anlamına geliyor. Obezitenin kronik hastalık olarak sınıflandırılmasının nedeninin birçok kronik rahatsızlığa sebep olması ayrıca diğer kronik hastalıklar gibi birçok sağlık sorunuyla beraber hayat kalitesini düşürmesi olduğuna göze çarpan Dr. Dyt. Demir, “Uyku süresi ayrıca kalitesinin hafızayı, öğrenmeyi, performansı, metabolik ayrıca endokrin sistemi etkilediği; uyku süresinde azalmanın nörohormonal dengeyi bozarak kilo alımında artışa, obeziteye sebep olduğu tespit edilmiştir. Literatürde özellikle uyku bozukluğu sonucu görülen en önemli hastalık obezitedir. Obezitenin sebep olduğu hastalıklardan biri uyku apnesidir. Obeziteden korunmak ayrıca kurtulmak için sağlıklı beslenme, düzenli uyku ayrıca günlük egzersiz oldukça önemlidir. Mutlaka uzman hekim ayrıca diyetisyenle birlikte ilerlenmelidir” diyor.
